حرکت به سمت نوسازی ناوگان سنگین

راهینو | حرکت به سمت نوسازی ناوگان سنگین؛

نوسازی خودروهای فرسوده کشور موضوع بسیار مهمی است که در سال های گذشته به خوبی مورد توجه قرار نگرفته و نتیجه این مساله حضور و تردد خودروهایی با عمر بالا در ناوگان حمل و نقل کشور و آلودگی شدید هوا بویژه در کلان شهرهاست.

طرح نوسازی ناوگان حمل ونقل عمومی سنگین پیرو دستور رئیس جمهوری و ابلاغ وزیر صنعت، معدن و تجارت در دستور کار سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) قرار گرفته است. در این طرح که با هدف بهینه سازی مصرف سوخت و کاهش آلودگی های زیست محیطی تعریف شده، با تخصیص حداکثر ۵۰ درصد قیمت فروش خودروها به عنوان یارانه از سوی دولت از محل صرفه جویی حاصل از کاهش مصرف سوخت، تعداد ۲۰۲ هزار و ۵۰۰ دستگاه انواع خودروی تجاری سنگین طی سه سال جایگزین خودروهای فرسوده موجود می شوند.

در ۱۶ بهمن سال ۹۶ رئیس جمهوری طرح نوسازی ناوگان حمل و نقل جاده ای و درون شهری و طرح های اشتغال‌زایی را عنوان و در ۱۹ بهمن همان سال این طرح به ایدرو به عنوان ستاد اجرایی ابلاغ شد. این طرح نوسازی ۲۰۲ هزار و ۵۰۰ دستگاه ناوگان حمل و نقل فرسوده را در برمی گیرد که شامل اتوبوس، کامیون، کشنده، کامیونت و مینی بوس بوده و قرار است در مدت سه سال بازسازی و نوسازی و در واقع جایگزین شوند. این طرح ۷۶ هزار و ۵۰۰ دستگاه انواع اتوبوس دربستی و مینی بوس دربستی و ۱۲۶ هزار دستگاه کامیون و کامیونت را شامل می شود.

 وضعیت ناوگان حمل ونقل کشور

در شهرستان ها و کلانشهرها آمار خودروهای فرسوده بالاست اما اثرات آلایندگی آن بطور دقیق مشخص نیست زیرا حتی خودروهای با قدمت ۵۰ تا ۶۰ سال هنوز در جاده ها تردد دارند. برخی خودروها نیز از استانداردهای لازم برخوردار نیستند که بخش عمده ای نیز ثبت نمی شود.

در تهران کامیون ها از ساعت ۱۲ شب به بعد تردد آزاد دارند که میزان زیادی آلایندگی دارند، به طوری که روزانه هشت تن اجزای آلایندگی به هوا منتشر می شود. بیش از ۵۰ درصد این تعداد مربوط به کامیون هایی است که در سطح شهر تردد می کنند که با اجرای این طرح و جایگزینی خودروهای با استاندارد یورو ۵ نیمی از آلایندگی ها از بین خواهد رفت.
با احتساب نوسازی ۲۰۲ هزار و ۵۰۰ دستگاه خودرو، صرفه جویی کل ناوگان در مصرف سوخت طی هفت سال ۲۵ هزار و ۴۰۰ میلیون لیتر و صرفه جویی روزانه این طرح در کل ناوگان ۹.۹ میلیون لیتر خواهد بود. کل یارانه تخصیص یافته در یک سال مبلغ یک میلیون و ۵۲۶ هزار دلار و در هفت سال ۱۰ میلیون و ۶۶۶ هزار دلار خواهد بود.

تامین منابع ارزی

منابع ارزی مورد نیاز این طرح از طریق صرفه جویی در مصرف سوخت خودروها تامین می شود. منابع ارزی در سال نخست اجرای طرح از طریق صندوق توسعه ملی و در سال های بعد از طریق فاینانس تامین خواهد شد. بخشی از منابع ریالی مورد نیاز انجام طرح از طریق شبکه بانکی به صورت تسهیلات ۶۰ ماهه به متقاضیان ارائه خواهد شد. آورده نقدی متقاضیان در مرحله ثبت نام ۲۰ درصد ارزش خودرو است.

اعتبارات تخصیص یافته

آنچه از سوی شورای اقتصاد مصوب شده ۱۰ میلیارد و ۶۶۶ میلیون دلار برای سه سال است که تا امروز یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون یورو توسط صندوق توسعه ملی برای اجرای طرح در سال نخست تامین شده است.
بانک های عامل و بانک مرکزی، وزرات راه و وزارت کشور و سازمان بهینه سازی سوخت ارگان هایی هستند که وظایفی را به عهده دارند. بازپرداخت این مبلغ تخصیص داده شده باید با صرفه جویی انجام شود، بنابراین سامانه هایی تشکیل شده که شرایط ثبت نام را اعلام می کنند و پس از آن میزان پیمایش به وزارت نفت اعلام می شود و وزارت نفت نیز با در نظرگرفتن میزان صرفه جویی برای بازپرداخت مبالغ اقدام خواهد کرد.

مزایای اجرای طرح

اجرای این طرح موجب کاهش مصرف سوخت، کاهش آلایندگی، بالابردن امنیت در جاده ها می شود.
در طرح های قبلی دولت در کنار آورده متقاضیان، کمک می کرد، اما در طرح حاضر دولت ۵۰ درصد هزینه خرید را می پردازد، با مصوبه دولت برای۳۰ درصد مبلغ تسهیلات با بهره ۱۸ درصد و ۶۰ ماهه تخصیص داده شده و فقط ۲۰ درصد از کل مبلغ را متقاضی می پردازد.

قیمت تمام شده خودروها

قیمت فروش خودروها از طریق وزارت صنعت و سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدگنندگان کنترل می شود. در قیمت تمام شده نیز هزینه هایی وجود دارد که در این طرح حذف می شود تا قیمت تمام شده کاهش یابد.
به ازای هر خودرویی که از ناوگان خارج شود، یک خودرو جایگزین خواهد شد. همچنین در فرآیند اسقاط سعی شده کمترین زمان را داشته باشیم تا خودروی جدید سریعتر تحویل شوند.

آخرین وضعیت ثبت سفارش و ارز تخصیص یافته

تاکنون ۴۲ هزار و ۳۴۱ ثبت سفارش به ارزش یک میلیارد و ۹۹۲ میلیون یورو انجام شده که توسط ۱۹ خودروساز شرکت کننده در این طرح به انجام می رسد. همچنین برای ۲۳ هزار و ۷۱۴ دستگاه خودروی سنگین «مسدودی ارزی» از طریق منابع صندوق توسعه ملی اخذ شده که تاکنون بیش از ۳۶۰ دستگاه تولید شده و آماده تحویل به متقاضیان است.
«مسدودی به معنای ارز تخصیص یافته به بانک عامل است.»

شیوه نامه اعطای تسهیلات ریالی با پیگیری های به عمل آمده توسط بانک مرکزی به بانک های عامل ابلاغ شده که متقاضیان می توانند با مراجعه به شعب بانک ها از تسهیلات ریالی معادل ۳۰ درصد قیمت خودرو بهره مند شوند.